Przekształcenie standardowej amunicji w amunicję do wspólnego użytku

Najważniejsza obserwacja zespołu była następująca: kluczowi dowódcy grup bojowych uważają, że polityka krajowa uniemożliwia wymianę amunicji w ramach ich wielonarodowej formacji. Taka percepcja może utrudniać interoperacyjność wielonarodowej jednostki w przypadku wojny i z pewnością utrudnia wydajność operacyjną w czasie pokoju.

Wielonarodowe grupy bojowe NATO potrzebują pomocy w formie włączenia zasady zweryfikowanej technicznej wymienialności do polityki poszczególnych państw, co pozwoli im działać, szkolić się i utrzymywać gotowość w oparciu o wspólny zapas amunicji prawnie dozwolonej i bezpiecznej w użyciu. W lutym i marcu bieżącego roku Biuro Standaryzacji NATO koordynowało działania z zespołem z US Army War College (USAWC) w celu rozpoznania sytuacji na miejscu w trzech z ośmiu wielonarodowych grup bojowych NATO. Najważniejsza obserwacja zespołu była następująca: kluczowi dowódcy grup bojowych uważają, że polityka krajowa uniemożliwia wymianę amunicji w ramach ich wielonarodowej formacji. Taka percepcja może utrudniać interoperacyjność wielonarodowej jednostki w przypadku wojny i z pewnością utrudnia wydajność operacyjną w czasie pokoju.

Członkowie NATO produkują amunicję wspólnego kalibru, ale często nie dzielą się amunicją (a czasami także danymi dotyczącymi amunicji) z przyczyn prawnych, ze względu na bezpieczeństwo, a także przez brak zrozumienia. W niektórych przypadkach polityka strategiczna nie jest dostosowana do wymagań operacji taktycznych. Pojęcie lokalnych dowódców o tym, co jest dozwolone, stoi w dużej sprzeczności z zamysłem Sojuszu i politykami na szczeblu krajowym, które zakładają standaryzację amunicji w całym NATO. Koncepcje Strategiczne NATO z 2010 i 2022 roku doprowadziły do utworzenia wielonarodowych formacji na poziomie taktycznym, ale polityki dotyczące amunicji na poziomie strategicznym nie dotrzymały im kroku. Obecne środowisko strategiczne uległo zmianie. Dopóki państwa nie dostosują polityki amunicyjnej i procesów pozyskiwania amunicji do tych zmian, jednostki wojskowe NATO są zmuszone do akceptowania ryzyka w zakresie uzupełniania i wymiany amunicji.

NATO ma możliwość zapewnienia interoperacyjności amunicji w przewidywalnej przyszłości. Zużycie amunicji przez wielu członków Sojuszu w ramach wsparcia Ukrainy przekracza roczne wskaźniki produkcji jakiegokolwiek krajowego przemysłu. Eksperci i urzędnicy polityczni są zaniepokojeni zbliżającymi się niedoborami, ale może być też druga strona medalu. Chociaż zaopatrywanie obecnego konfliktu wyczerpuje krótkoterminowe możliwości uzupełniania zapasów NATO, jednocześnie stało się impulsem do dokapitalizowania krajowych gałęzi przemysłu.

Prace podejmowane w wielu fabrykach broni stwarzają szanse na porozumienia, współpracę i standaryzację w obrębie krajowych przemysłów obronnych wielu państw członkowskich NATO. Aby NATO osiągnęło jak największe korzyści podczas tego uzupełniania zapasów amunicji, każde państwo członkowskie powinno kształtować produkcję broni i amunicji w taki sposób, aby wypełnić lukę pomiędzy uzgodnionymi koncepcjami strategicznymi, a rzeczywistością taktyczną. Wielu członków Sojuszu i partnerów już uczestniczy w ustanowionych przez NATO programach współpracy w zakresie amunicji i przemysłu. Obecnie nadarza się bezprecedensowa okazja do wdrożenia inicjatyw, które poszerzą zakres stosowania standardów dotyczących amunicji NATO.

Zdolność NATO do wymiany amunicji jest ograniczona przez politykę prawną i względy bezpieczeństwa. Tam, gdzie ograniczenia te są oparte na faktach, prowadzą do niespójności, a tam, gdzie wynikają z braku zrozumienia, są mitami. Niespójności mogą powodować problemy techniczne związane z wymianą amunicji, które członkowie NATO mogą rozwiązać poprzez politykę nabywania amunicji i udział w programach standaryzacji. Inne niespójności wynikają ze strategii politycznych, które nie zostały unowocześnione tak, aby pasowały do współczesnego wielonarodowego środowiska wspierającego interoperacyjność. Mity odnoszą się do niezamierzonych pogłosek i nieporozumień, które pojawiają się jako efekt uboczny rozbieżności w zakresie bezpieczeństwa i prawa. Zarówno niespójności, jak i mity ograniczają zamierzoną współpracę i utrudniają interoperacyjność.

Wyzwania związane z bezpieczeństwem, które prowadzą do niespójności technicznych, są przedmiotem wielu istniejących natowskich programów standaryzacji amunicji. Wiele wyzwań związanych z amunicją dotyczy tak naprawdę posiadanych zapasów i dostępnych danych. Niektóre państwa posiadają częściowe zapasy niestandardowej amunicji, która nie jest w stanie bezpiecznie współpracować ze standardowym uzbrojeniem NATO. Zdarza się, że niestandardowa amunicja produkowana przez przemysł krajowy na potrzeby zagranicznej sprzedaży wojskowej trafia do łańcuchów dostaw państw NATO z powodów ekonomicznych lub innych. W innych przypadkach amunicja mogła zostać wyprodukowana zgodnie ze standardami NATO, ale nie istnieją odpowiednie dane pozwalające na określenie jej bezpieczeństwa. Inne kwestie dotyczą starszych systemów uzbrojenia i amunicji, które zostały nabyte przed przystąpieniem państw do NATO. Istnieje również obszar, w którym niektóre rodzaje amunicji o zaawansowanych możliwościach, takie jak precyzyjnie kierowana amunicja lub pociski rakietowe, mogą być wyzwaniem dla ograniczeń wynikających z budowy niektórych systemów uzbrojenia.

Wspomniane problemy związane z bezpieczeństwem i niespójności zapasów są znane. Grupa Robocza ds. Interoperacyjności Amunicji Zarządu Standaryzacji Wojsk Lądowych Komitetu Wojskowego NATO oraz Zintegrowanej Grupy ds. Potencjału Artylerii Ognia Pośredniego (Integrated Capability Group Indirect Fire) - ICGIF to dwie z kilku współpracujących ze sobą jednostek złożonych z krajowych ekspertów ds. broni i amunicji w ramach programów interoperacyjności technicznej NATO. Grupy te identyfikują problemy i pracują nad technicznymi rozwiązaniami znanych wyzwań. Kwestie bezpieczeństwa są często rozwiązywane, gdy członkowie współpracują w ramach programów standaryzacji i inicjatyw pozyskiwania.

Niedawny przykład pracy wykonywanej przez te grupy pokazuje taktyczne znaczenie ich działań na poziomie politycznym. Wśród państw, które przekazały systemy artyleryjskie 155 mm na potrzeby obrony Ukrainy, pojawiło się kilka wyzwań związanych z bezpieczeństwem i niedopasowaniem dostaw. Ponieważ większość państw-darczyńców była sojusznikami lub partnerami NATO, grupy ekspertów ds. amunicji, takie jak ICG-IF, były w stanie wykorzystać standaryzację NATO jako wspólny punkt wyjścia w celu dostarczenia Ukrainie tabel ostrzału, które zapewniały dokładne dane ostrzału dla kombinacji amunicji, które (przynajmniej wstępnie) zostały uznane za bezpieczne i rozwiązały wiele z tych problemów. Wymienna amunicja to konieczność na polu walki. Większa standaryzacja i wymiana informacji zmniejszają problemy w praktyce.

Niespójności wynikające z prawa krajowego i polityki stanowią kolejne wyzwanie. Kwestie te mogą obejmować ograniczenia w zakresie udostępniania danych dotyczących amunicji, przepisy krajowe dotyczące określonych rodzajów amunicji oraz kwestie polityczne istniejące poniżej poziomu prawa krajowego. Kwestie prawa krajowego są często uwzględniane w krajowych zastrzeżeniach do standardów NATO. Członkowie NATO mają prawo do ograniczania rodzajów amunicji, z których będą korzystać ich siły zbrojne.

Niespójności prawne, które mogą bardziej nadawać się do skorygowania w celu wsparcia misji wielonarodowych grup bojowych, to polityki, które nie wynikają z prawa krajowego. Na przykład, zespół US Army War College obserwował wielonarodową grupę bojową, która była ograniczana przez politykę zabraniającą żołnierzom jednego państwa zezwalania na transport amunicji żołnierzom innego państwa członkowskiego NATO. Polityka ta nie była kwestią prawa krajowego, więc ostatecznie została odrzucona, gdy Starszy Przedstawiciel Krajowy (SNR) poprosił o wyjątek od tej zasady. Niemniej jednak, nie każdy SNR jest na tyle kompetentny lub poinformowany, by wnioskować o wyjątki od zasad, które prowadzą do wyzwań związanych z misją.

Zastrzeżenia oparte na polityce, a nie wynikające ze stanu prawnego mogą sięgać od prostych norm dotyczących transportu po skomplikowane różnice w standardach przechowywania. Istnieje wiele innych wyzwań, które nie są związane z amunicją. W każdym z tych przypadków lokalni dowódcy muszą znaleźć najlepsze rozwiązanie. Starsi Przedstawiciele Krajowi nie zawsze mogą ocenić, które zastrzeżenia są oparte na prawie, a które na normach niższego rzędu. Ponadto oddolne wnioski o zmiany pochłaniają cenny czas w niewłaściwym momencie i na niewłaściwym szczeblu misji.

„Mity" wynikają z niezrozumienia względów bezpieczeństwa lub względów prawnych. Przykład zamieszania związanego z systemami artyleryjskimi 155 mm na Ukrainie pokazał ograniczone możliwości na polu bitwy w konkretny i możliwy do rozwiązania sposób, ale pogłoski o tej niespójności rozprzestrzeniły mit, że standardy NATO mogą w praktyce uniemożliwiać współdzielenie amunicji. Pogłoski te sprawiają, że problem wydaje się wszechobecny, ale jest on ograniczony, a nawet fałszywy. Amunicja zbudowana zgodnie ze standardami NATO z dostępnymi danymi dotyczącymi jej użytkowania może być bezpiecznie wymieniana pomiędzy rodzajami uzbrojenia zbudowanymi zgodnie ze standardami NATO. Dowódcy taktyczni NATO powinni mieć o tym pełne przekonanie, ale dokumenty, które to potwierdzają są trudne do znalezienia, podczas gdy mit jest łatwo dostępny. Co więcej, rzeczywiste niespójności, które ograniczają wymianę amunicji, mogą sprzyjać powstawaniu kolejnych mitów, zamiast zachęcać do interoperacyjności.

W przeciwieństwie do mitu o amunicji, wywiady przeprowadzone przez zespół USAWC z oficerami i podoficerami z państw członkowskich NATO ujawniły, że wielu członków sił zbrojnych fałszywie wierzy, że pozwolenie na wymianę amunicji pomiędzy oddziałami różnych państw zostanie udzielone natychmiast, gdy NATO przejdzie w stan wojny, w którym obecne zasady zostaną „wyłączone". Wielu żołnierzy wielonarodowych grup bojowych NATO uważa, że po rozpoczęciu wojny nastąpią pewne doraźne zmiany ich dotyczące w obrębie polityk. To nieporozumienie może wynikać z nierozliczonych nieformalnych wymian amunicji, które miały miejsce w niedawnych konfliktach, takich jak ten w Afganistanie. Jest to również błąd, ponieważ zasady wymiany amunicji obowiązują w czasie pokoju, wojny, a także operacji szkoleniowych w celu utrzymania standardów bezpieczeństwa, odpowiedzialności i zapewnienia interoperacyjności.

Wyzwaniem związanym z ograniczeniami lub dezinformacją wokół standaryzacji amunicji jest to, że niektórzy dowódcy taktyczni nie mają pewności co do warunków i wymogów, które standaryzacja amunicji NATO ma wspierać. Współpraca w ramach różnych natowskich programów dotyczących amunicji rozwiąże kwestie bezpieczeństwa, ale nie kwestie polityczne. NATO może pomóc członkom Sojuszu w ponownym przeanalizowaniu sposobu, w jaki krajowe polityki dotyczące amunicji są stosowane i komunikowane na poziomie taktycznym, jeżeli wymienność amunicji jest zgodna z intencjami danego państwa członkowskiego. Podczas szczytu NATO w Wilnie w lipcu 2023 r. członkowie Sojuszu zobowiązali się do poprawy interoperacyjności poprzez przejrzyste przestrzeganie standardów NATO. Członkowie Sojuszu powinni wywiązać się z tego zobowiązania, aby w przyszłości dowódcy taktyczni mogli wymieniać amunicję w swoich formacjach bez konieczności ubiegania się o specjalne zezwolenie oraz bez pokonywania ograniczeń technicznych.

Bezpieczeństwo, legalność i polityka nie mogą być odkładane na bok, ale należy poświęcić więcej uwagi interoperacyjności taktycznej NATO. Względy bezpieczeństwa i prawne każdego z państw członkowskich skłaniają do uczestnictwa w ogólnonatowskich programach standaryzacji amunicji. Programy te są okazją do poszukiwania kompromisu między wymogami krajowymi a standardami NATO. Celem kilku natowskich programów interoperacyjności amunicji jest rozstrzygnięcie krajowych zastrzeżeń tak, aby zadowolić wszystkich uczestników.

NATO poświęca czas i zasoby, aby zagwarantować, że amunicja członków Sojuszu jest wymienialna dzięki programom technicznym. Jeśli chodzi o wspólne nabywanie amunicji, Partnerstwo NATO na rzecz wsparcia w zakresie amunicji Agencji Wsparcia i Zaopatrzenia NATO umożliwia członkom i partnerom NATO nabywanie standaryzowanej amunicji od innych państw natowskich. Istnieją programy, które pomagają NATO kategoryzować i utrzymywać standaryzację amunicji. Ponadto, państwa mogą dołączyć do programów współpracy w zakresie lotniczej, lądowej i morskiej amunicji rozstrzygającej bitwę (BDM), które zawierają rozwiązania ramowe dotyczące wielonarodowego nabywania amunicji mające zastosowanie do każdej z tych domen „w celu zwiększenia elastyczności w zarządzaniu zapasami poprzez zmniejszenie ograniczeń prawnych i technicznych dla uczestników wymiany amunicji". Państwa uczestniczące w programach BDM korzystają z wielonarodowej inicjatywy magazynowania amunicji (MAWI), która „zapewnia (...) skalowalne, rozszerzalne i elastyczne rozwiązania dla [wielonarodowych składów]". Kraje, które przystąpiły do MAWI, zaczęły już opracowywać mechanizmy wspólnego przechowywania, wymiany i udostępniania amunicji. Kolejny poziom obejmuje celową wymianę amunicji podczas szkoleń i wdrożeń.

Uczestnictwo w programach współpracy w całym NATO może również rozwijać dalszą współpracę między państwami i krajowymi gałęziami przemysłu. Przejrzyste natowskie standardy dotyczące amunicji zapewniają NATO przewagę w zakresie odstraszania i obrony. W miarę jak członkowie Sojuszu zwiększają środki na rozwój przemysłu obronnego i odbudowę zapasów, powinni dążyć do wypracowania większej wymienności amunicji. Pozyskiwanie lub opracowywanie amunicji z wymaganymi informacjami o balistycznej kontroli ognia, potrzebnymi do korzystania z produktów S4, spełniającej wszystkie stosowne standardy NATO i zarejestrowanej w MAWI, może przynieść korzyści w zakresie gotowości, szkolenia i interoperacyjności wielonarodowych formacji grup bojowych. Jednostki NATO mogą czerpać korzyści ze zwiększonej standaryzacji amunicji podczas ćwiczeń ostrzału na żywo i rozmieszczania wojsk w terenie.

Aby zademonstrować wykonalność wymienności amunicji i przećwiczyć bezpieczne wdrażanie programów nabywania amunicji przez NATO, celowa wymiana może zostać włączona do kilku ćwiczeń, umożliwiając żołnierzom NATO doświadczenie wymienialności ich amunicji, a dowódcom przećwiczenie procedur niezbędnych do umożliwienia wymiany. Szkolenie w zakresie wymiany amunicji mogłoby być realizowane w ramach tak podstawowych przedsięwzięć, jak strzelnice o znanym dystansie lub tak złożonych, jak wielostronne ćwiczenia ostrzału na żywo oparte na scenariuszach. Uczestnicy szkoleń wynieśliby dalsze korzyści, gdyby wydarzenia te były regularne i nagłaśniane w celu edukowania żołnierzy i ograniczania niektórych mitów dotyczących interoperacyjności amunicji. Jak podkreślił niedawno Sekretarz Generalny NATO, zwracając się do Krajowych Dyrektorów ds. Uzbrojenia, przestrzeganie przez członków Sojuszu porozumień standaryzacyjnych NATO w zakresie dzielenia się informacjami na temat programów testowania amunicji i ich wynikami stało się strategicznym imperatywem.

Wielonarodowe ćwiczenie wdrożeniowe w ramach Działań w zakresie Współpracy Systemu Artyleryjskiego (ASCA), Dynamic Front, mogłyby zapewnić 14 państwom uczestniczącym w ASCA możliwość wymiany amunicji artyleryjskiej na zasadzie „jeden do jeden", aby pokazać zaufanie do bezpiecznej, legalnej wymienności. Każdy uczestnik mógłby wyznaczyć tę samą ilość amunicji do wymiany, chroniąc w ten sposób krajową odpowiedzialność za łańcuchy dostaw amunicji.

Inne wydarzenia, takie jak wielonarodowe zawody czołgów i ćwiczenia w prowadzeniu ostrego ognia stwarzają możliwości wymiany amunicji. Większość dwustronnych, wielonarodowych i sponsorowanych przez NATO ćwiczeń z ostrzałem na żywo może stać się okazją do wymiany wszystkiego, od broni strzeleckiej po nasze największe kalibry.

NATO może zacząć w pełni integrować współdzielenie amunicji poprzez dostosowywanie polityki i wdrażanie tych zmian w ramach wielonarodowych grup bojowych. Inne wielonarodowe siły taktyczne mogłyby być traktowane w ten sam sposób podczas rozmieszczania. Wielonarodowe grupy bojowe stanowią wiarygodny środek odstraszania i zapewniają potężny potencjał obrony i ograniczenia korzyści potencjalnej agresji. Dowódcy grup bojowych i krajowe elementy wsparcia utrzymują obecnie krajową amunicję posegregowaną zarówno na poligonach, jak i w składach zapewniających gotowość. W celu zwiększenia zdolności do odstraszania poprzez odmowę na flankach NATO, wielonarodowe grupy bojowe potrzebują uprawnień do integrowania amunicji na potrzeby szkolenia, jak również w celu zapewnienia gotowości.

Koncepcja współdzielenia amunicji w ramach wielonarodowych grup bojowych mogłaby być zarządzana zgodnie z przydziałem systemu uzbrojenia w ramach planu szkolenia. Państwa wnoszące swój wkład mogłyby zapewnić standardowy ładunek bojowy i pakiet szkoleniowy. Pakiet szkoleniowy mógłby być następnie wykorzystywany w całej jednostce przez cały okres rozmieszczenia, dzięki czemu każdy komponent powracałby na swoje macierzyste stanowiska na wyższym poziomie gotowości, przy jednoczesnym zapewnieniu wymienności amunicji i interoperacyjności w całym NATO. Ładunki bojowe wracałyby do państw wnoszących swój wkład, ale dowódcy NATO mieliby pewność, że ładunki bojowe są w praktyce dostępne do użycia, gdyby zaszła taka potrzeba.

Przedstawiona tutaj koncepcja jest tylko jedną z wizji tego, co jest możliwe w decydującym momencie, gdy państwa członkowskie już uzupełniają zapasy swojej krajowej amunicji. Eksperci NATO ds. uzbrojenia i amunicji pracują nad szczegółami dotyczącymi wymienności amunicji, ale potrzebują polityki krajowej w państwach członkowskich Sojuszu, aby wspierać realizację interoperacyjności taktycznej. Istnieją obecnie możliwości usprawnienia wymiany amunicji w całym NATO. Zachęcanie do większego udziału w inicjatywach mających na celu wdrażanie praktycznej wymiany amunicji jeszcze bardziej umożliwi wielonarodowym grupom bojowym powstrzymywanie wojny i obronę terytorium NATO.