Ćwiczenia Trident Juncture 2018 odbywają się do 23 listopada w Norwegii, na północnym Atlantyku oraz na Morzu Bałtyckim. Bierze w nich udział 29 członków Sojuszu i są to największe ćwiczenia od zakończenia zimnej wojny. Ich celem jest zademonstrowanie łącznego potencjału Sojuszu w formie nagłośnionych manewrów rozgrywanych według scenariusza obrony zbiorowej (z Artykułu 5). Sprawdzi on zdolność NATO do planowania i przeprowadzenia dużej operacji, poczynając od zdolności do rozmieszczenia i przyjmowania jednostek wzmacniających siły zbrojne, poprzez szkolenie żołnierzy na poziomie taktycznym, po dowodzenie potężnymi siłami. W ramach ćwiczeń Sojusznicze Dowództwo ds. Transformacji współdziała także z partnerami, przeprowadzając 20 eksperymentów. Jeden z nich ma na calu doskonalenie zdolności NATO do analizowania środowiska informacyjnego.
Włoscy żołnierze mierzą się z “przeciwnikami” granymi przez kanadyjskich kolegów w pozorowanym ataku podczas ćwiczeń Trident Juncture w norweskim Alvdal – 3 listopada 2018 roku. © NATO/fotograf plutonowy Pat Blanchard, 2 Div CA det Saint-Jean
Poprzez ćwiczenia Trident Juncture NATO upewnia świat, że jest przygotowane pod względem operacyjnym, zdolne i gotowe do obrony terytorium Sojuszu przed każdym atakiem. Ćwiczenia są wymierną demonstracją jedności Sojuszu – wzmocnioną strategicznym przekazem o odstraszaniu i obronie. Scenariusz ćwiczeń nie jest prawdziwy. Jednak doświadczenia zdobyte przez Sojusz są jak najbardziej realne. Podobnie, jak wzmocnienie niezłomności Sojuszu.
Adaptacja do nowych zagrożeń i technologii
Wiele się zmieniło od czasu, gdy NATO zaczęło przeprowadzać duże połączone ćwiczenia, a konkretnie od Trident Juncture ‘15. Podczas szczytu NATO w Brukseli w lipcu 2018 roku przywódcy Sojuszu zadeklarowali swoją determinację, by zdecydowanie poprawić świadomość sytuacyjną i zrozumienie, a przez to wesprzeć szybsze podejmowanie decyzji i działań przez NATO. Zgodzili się także wspierać innowacje, aby nadążyć za postępem technologicznym, także poprzez dalsze rozwijanie partnerstwa z przemysłem i środowiskami akademickimi z wszystkich państw natowskich.
Poza tym, postęp technologiczny w zakresie wojny hybrydowej, przełomowe innowacje i sztuczna inteligencja tworzą coraz bardziej złożone międzynarodowe środowisko bezpieczeństwa. Członkowie NATO muszą okiełznać, zrozumieć i wykorzystywać więcej informacji niż kiedykolwiek wcześniej.
Wiek informacyjny zmusza NATO do dalszych adaptacji umożliwiających wykorzystanie wciąż rosnącej liczby danych generowanych przez „ Internet rzeczy”. W płynnym środowisku bezpieczeństwa podejmowanie decyzji musi być zadaniowe i punktualne, zarówno w warunkach fizycznych, jak i w wirtualnym środowisku informatycznym. NATO musi ewoluować w odpowiedzi na to połączenie wydarzeń i czynników, jednocześnie prowadząc działania i dokonując przekształceń.
Razem z licznymi partnerami NATO, przedstawicielami poszczególnych państw i środowisk przemysłowych, Sojusznicze Dowództwo ds. Transformacji przeprowadza cały szereg eksperymentów podczas ćwiczeń Trident Juncture ‘18.
Eksperymenty te obejmują testowanie przyszłego potencjału systemów autonomicznych w ramach logistyki wojskowej, drukowanie przestrzenne (3D, także zwane wytwarzaniem przyrostowym w terenie - in-field additive manufacturing); nowy system dowodzenia i kontroli sił lądowych; natowskie reagowanie na katastrofy biologiczne; a także dzielenie się danymi wywiadowczymi, nadzór i rozpoznanie w warunkach połączonego działania rodzajów sił zbrojnych. Uwzględniono także nową medyczną procedurę modułową, która ma pomóc w przypadku zdarzeń masowych, a także koncepcję cywilno-wojskowego medycznego interfejsu, który ma służyć do lepszego współużytkowania obrazu operacyjnego. W dużej mierze eksperymenty te wykorzystują w kontekście wojskowym postęp technologiczny, jaki dokonuje się w sektorze prywatnym. Wyniki tych eksperymentów mogą być wykorzystane, jako wskazówki dla rozwoju poszczególnych zdolności i – ostatecznie – mogą one przyczyniać się do postępów w doskonaleniu sztuki wojennej NATO.
Jeden z eksperymentów obejmuje wypracowanie zdolności do “oceny środowiska informacyjnego”. Celem jest dalsze wzmocnienie zdolności NATO do analizowania środowiska informacyjnego tak, aby możliwe było przedstawianie wysokiej rangi politykom i dowódcom wojskowym analiz i rekomendacji odnośnie do tego, jak przekazy informacyjne NATO są postrzegane przez bardzo zróżnicowane grupy odbiorców. Nie chodzi wyłącznie o to, aby podczas ćwiczeń Trident Juncture analizować jakość własnych przekazów NATO, ale także, by zrozumieć, co potencjalny przeciwnik mówi o NATO, a także, co mówią „wszyscy pozostali” w trakcie ćwiczenia.
Ocena środowiska informacyjnego
Zatem, co to jest środowisko informacyjne? To wirtualna i fizyczna przestrzeń, w której odbierane, przetwarzane i przekazywane są informacje. Składa się ono z aktywnych uczestników, sieci, danych, informacji i systemów informacyjnych. To środowisko, w którym tworzone są opinie i podejmowane są decyzje. Pożądani odbiorcy przekazów natowskich funkcjonują w hałaśliwym środowisku informacyjnym pełnym konkurujących ze sobą przekazów i alternatywnych głosów.
Nowe technologie i kanały mediów społecznościowych oznaczają, że wszystkie organizacje muszą nieustannie komunikować się z ich pożądanymi odbiorcami lub narażać się na to, iż ich przekazy informacyjne utoną w hałasie przeciwnych narracji.
Technologie te zdecydowanie odmieniły również proces podejmowania decyzji, organizację społeczności i struktury socjalne. Obecnie, jak nigdy wcześniej, wpływowe jednostki mogą być potężnym czynnikiem zmian społecznych. Jednostka może zmobilizować miliony osób z całego świata wspierających dowolną konkretną sprawę, niezależnie od ich lokalizacji lub statusu podmiotu państwowego lub niepaństwowego. Grupy osób mogą sprzymierzać się wokół kwestii społecznych, które zmieniają zarówno modele postępowania, jak i struktury społeczne. Warto wspomnieć o #blacklivesmatter, #metoo, #bostonstrong lub #prayformanchester.
Podmioty zaangażowane w informowanie w całym Sojuszu przekazują narrację NATO, a także przeciwstawiają się dezinformacji za pomocą faktów.
Podmioty państwowe i niepaństwowe w coraz większym stopniu kierują swoje przekazy do szerszego wachlarza odbiorców. Wszelkie wrogie działania informacyjne podejmowane przez podmioty państwowe i niepaństwowe są przedmiotem troski członków Sojuszu. Niepokoi ich także sposób, w jaki przekazy te mogą starać się kształtować percepcje oraz upowszechniać propagandę i dezinformację w celu polaryzowania opinii. Przekaz informacyjny NATO jest nieustannie oparty na solidnej ocenie i rozpoznaniu środowiska informacyjnego, w którym działa.
Wspomniana ocena wykracza poza publikację tweeta, śledzenie potencjalnego zasięgu przekazu, monitorowanie kanałów cyfrowych lub czytanie publicznie dostępnych informacji. Wszystko to jest ważne - podobnie jak pogłębiony monitoring mediów i analizy. Jednocześnie NATO i jego partnerzy muszą obserwować, decydować i działać w oparciu o informacje, które wykraczają poza media, z uwzględnieniem celów NATO oraz założeń dotyczących komunikowania. Chodzi o skuteczne konkurowanie w obrębie środowiska informacyjnego.
Podczas ćwiczeń Trident Juncture wspomniany eksperyment miał na celu ocenę wstępnej koncepcji Oceny Środowiska Informacyjnego z wykorzystaniem prawdziwych danych, w czasie rzeczywistym. Koncepcja ta przedstawia zarys metodologii, wyznacza role i zakresy odpowiedzialności oraz promuje wykorzystanie danych analitycznych i technologii wymagających współpracy w całej rodzinie NATO i z jego partnerami.
Specjaliści do spraw komunikowania w całej strukturze dowodzenia NATO, w państwach natowskich oraz w podmiotach wspierających te działania codziennie pracują, żeby zrozumieć środowisko informacyjne, uwzględniając w swoim podejściu wielu aspektów, w tym wiedzy o danych. Analitycy wykorzystują różne techniki, aby monitorować przekazy dotyczące ćwiczeń oraz, aby zdobywać rzeczywistą wiedzę o reakcjach na to, co mówi Sojusz („własne” komunikaty), co być może mówią jacyś przeciwnicy („wrogie” komunikaty), a także, co mówią wszyscy inni („pozyskane” komunikaty). Wiedza jest konfrontowana z natowskimi celami w zakresie komunikowania.
Dowództwo Sił Połączonych w Neapolu (JFC Naples) stworzyło komórkę syntetyzującą (Fusion Cell) w Oslo (Norwegia) na czas ćwiczeń prowadzonych na żywo od 25 października do 7 listopada. Personel z Kwatery Głównej NATO, Dowództw Połączonych Sił w Neapolu i w Brunssum, Sojuszniczego Dowództwa ds. Transformacji, państw uczestniczących w tym projekcie, sektora prywatnego oraz państwa goszczącego pracowali wspólnie we wspomnianej komórce nad przeprowadzeniem eksperymentalnej Oceny Środowiska Informacyjnego.
Komórka ściągała wiedzę od rozbudowanej sieci monitorujących analityków z użyciem licznych kanałów informacyjnych i transmisji danych, za pośrednictwem rozmaitych technologii. Grupa analityków strategicznych następnie uporządkowała tę wiedzę z uwzględnieniem warunków informowania oraz celów NATO dotyczących komunikowania, aby przedstawić raport dyrektorowi komórki oraz grupie dowódców wysokiego szczebla. Wartościowanie wspomnianej koncepcji Oceny Środowiska Informacyjnego było eksperymentem operacyjnym – starannie rozważona będzie skuteczność tego eksperymentu, wniesiona w jego ramach wartość dodana oraz doświadczenia zebrane w jego przebiegu.
Ponieważ gruntowne zmiany w środowisku informacyjnym nadal wywierają wpływ na to, jak ludzie postrzegają wydarzenia na świecie, Sojusz nie przestaje analizować środowiska informacyjnego w sposób ciągły. Specjaliści do spraw komunikowania w całym Sojuszu ustanawiają założenia dotyczące komunikowania oraz tworzą narracje, żeby opowiadać o NATO, a jednocześnie na bieżąco oceniają ich skuteczność. Podczas ćwiczeń Trident Juncture testowaliśmy nową metodologię wspólnej oceny środowiska informacyjnego. Porządkowanie wiedzy dotyczącej informacji, z holistycznym zrozumieniem skutków i potencjalnych przyszłych wydarzeń, zapewni lepsze informowanie decydentów w Sojuszu oraz umożliwi NATO lepsze przekazywanie informacji o jego działaniach i wartościach.