Wyobraźmy sobie, że wystrzelony został pocisk balistyczny dalekiego zasięgu wymierzony w ludność, terytorium lub siły NATO. Dowódcy NATO mogą mieć zaledwie sześć minut na podjęcie decyzji o zaangażowaniu i przechwyceniu pocisku. W tak krótkim czasie polegają oni przede wszystkim na danych operacyjnych dostarczonych przez technologię informacyjną (IT). Bez właściwych informacji dostępnych we właściwym czasie i miejscu zdolność dowódców NATO do podejmowania decyzji jest osłabiona, a katastrofa dosłownie wisi w powietrzu.
W nieprzewidywalnym środowisku bezpieczeństwa kluczowe jest dostosowywanie się do nowych zagrożeń. Dostęp do wiarygodnych informacji w ciągu niewielu minut jest nawet bardziej istotny. Te zależności zostały jednoznacznie wyrażone podczas szczytu NATO w Warszawie na początku lipca. Przywódcy NATO zgodzili się wzmocnić odporność NATO i systemowo zagwarantować mu nieprzerwaną zdolność do dostosowywania się. Uznając cyberprzestrzeń za obszar operacyjny – na równi z powietrzem, lądem i morzem – potwierdzili, że ochrona systemu nerwowego NATO ma podstawowe znaczenie. Technologia informacyjna jest podstawowym filarem odporności i kluczowym czynnikiem umożliwiającym realizowanie decyzji podjętych w Warszawie dotyczących wzmocnienia postawy NATO w zakresie odstraszania i obrony, co jest gwarancją długoterminowego dostosowywania NATO do rodzących się wyzwań bezpieczeństwa.
Zatem, jakie korzyści przynosi Sojuszowi technologia informacyjna?
W przypadku ataku z użyciem pocisków balistycznych dalekiego zasięgu technologia informacyjna jest spoiwem dla zdolności w zakresie dowodzenia i kontroli, co umożliwia NATO ustalenie w ciągu niewielu minut, czy zagrożone zostało bezpieczeństwo Sojuszu i czy pocisk powinien być przechwycony.
Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenber ogląda pokaz Global Hawk – istotnego elementu Sojuszniczego Systemu Obserwacji Obiektów Naziemnych z Powietrza (AGS), który działa, jak oczy NATO skierowane na ziemię. © NATO
Sojuszniczy System Obserwacji Obiektów Naziemnych z Powietrza (AGS) - bezzałogowy statek powietrzny Global Hawk oraz naziemne stacje kontroli lotu – to system na miarę XXI wieku wspomagający świadomość sytuacyjną dowódców w czasie rzeczywistym lub niemal rzeczywistym na skalę strategiczną, w ciągu godzin, jeśli nie minut od zaistnienia sytuacji kryzysowej. AGS działa, jak oczy NATO skierowane na ziemię, zbierające ogromne ilości danych dla lepszej świadomości sytuacyjnej. Jednak, jaki były pożytek z tych wszystkich danych bez infrastruktury IT, przez którą są one przekazywane na poziom polityczny i strategiczny?
Bez cyberodporności Sojusz nie może obsługiwać swoich zdolności wojskowych, takich jak AGS i system obrony przed pociskami balistycznymi, które oferują strategiczną i techniczną przewagę nad potencjalnymi przeciwnikami.
Bezprecedensowa skala i zaawansowanie techniczne cyberataków wykazały, że cyberodporność nie jest statyczna, a to, co udało się osiągnąć w przeszłości w zakresie obrony i utrzymywania natowskiej infrastruktury IT może nie sprawdzić się w przyszłości. Kluczowe znaczenie ma inwestowanie w sieci połączeń partnerskich, angażujące Sojusz, jego państwa członkowskie, przemysł i prawdopodobnie również państwa partnerskie.
Zatem jak IT gwarantuje Sojuszowi trwałą i systemową elastyczność oraz zdolność do dostosowań? Wszechstronne funkcjonalne podejście na wszystkich kierunkach obowiązujące w NATO gwarantuje mu utrzymanie przewagi technologicznej nad przeciwnikami dzięki sprawnej akwizycji, wczesnemu zaangażowaniu oraz zacieśnianiu partnerstwa z przemysłem, wzmocnionej interoperacyjności oraz szerzenia odporności poza granicami NATO.
Innowacyjność w powiązaniu ze sprawną akwizycją
Jednym z największych wyzwań stojących przed Sojuszem jest tempo odświeżania technologii NATO. Sojusz musi pozyskiwać najnowsze zdobycze technologii informacyjnej w tym samym tempie, w jakim czynią to jego potencjalni przeciwnicy, jeżeli chce zachować swoją przewagę. Globalne banki unowocześniają całą swoją infrastrukturę IT bardzo szybko i często. Ich podejście jest prostą odpowiedzią na niestatyczne zagrożenie i ma poparcie w rzeczywistości – nie mogą one pozwolić sobie na to, aby narażać swoje sieci na niebezpieczeństwo.
Cyberpartnerstwo NATO z przemysłem (NATO Industry Cyber Partnership) zostało zaprezentowane podczas dwudniowej konferencji we wrześniu 2014 roku w Mons (Belgia), gdzie 1500 liderów przemysłu i polityków zebrało się po to, aby omawiać współpracę w zakresie cybernetyki. © NATO
NATO nie jest bankiem, ale - podobnie jak bank - nie może sobie pozwolić na narażanie się na niebezpieczeństwo. Banki posługują się inkubatorami technologii we współpracy z przemysłem cybernetycznym, aby zwiększać wzajemne zrozumienie, przyspieszać akwizycję i zmniejszać związane z nią ryzyko. Cyberpartnerstwo NATO z przemysłem utorowało drogę do współpracy z sektorem prywatnym w przezwyciężaniu zagrożeń cybernetycznych. Dzięki pilotażowym inkubatorom, NATO, przedstawiciele przemysłu oraz świat akademicki współpracują ze sobą w definiowaniu zagrożeń oraz badaniu innowacyjnych rozwiązań w zakresie gromadzenia i analizowania wielkich zbiorów danych (big data) oraz fuzji danych, świadomości sytuacyjnej w odniesieniu do cyberobrony oraz mobilnego bezpieczeństwa. Projekt pilotażowy można przekształcić w stały proces, jeżeli taka decyzja będzie wsparta wolą polityczną.
Dzięki zmodernizowanej IT, NATO ma dostęp do nowej jakości w dziedzinie zbierania danych wywiadowczych, wczesnego ostrzegania, szybkiego podejmowania decyzji oraz rozwiązań służących przezwyciężaniu zagrożeń emanujących ze zmienionego krajobrazu bezpieczeństwa, w którym zarówno podmioty państwowe, jak i niepaństwowe mają bezprecedensowy dostęp do globalnej cyberprzestrzeni oraz najbardziej zaawansowanej technologii.
W takim skrajnie niestabilnym środowisku bezpieczeństwa rośnie ryzyko dokonania błędnej kalkulacji w reakcji na złożone i nieprzewidywalne zagrożenia. Środki służące minimalizowaniu takiej błędnej kalkulacji również opierają się na IT. Aby ograniczyć to ryzyko, NATO powinno rozwijać, pozyskiwać i wdrażać zdolności IT właściwe dla Sojuszu. Oprogramowanie IT ma znacznie krótszy i bardziej płynny okres przydatności niż zdolności konwencjonalne. Jeżeli NATO chce zachować przewagę technologiczną, jaką jego zdolności wojskowe zapewniają Sojuszowi, musi zagwarantować, że jego potencjał IT będzie wystarczająco silny i odporny, aby obsługiwać i utrzymywać te zdolności.
Wspólny wywiad, obserwacja i rozpoznanie pomagają decydentom w podejmowaniu opartych na rzetelnej wiedzy, odpowiednio szybkich i precyzyjnych decyzji podczas działań wojskowych. © NATO
Wobec gwałtownego rozwoju zagrożeń NATO musi zagwarantować, że jego system nerwowy jest zdolny do wypełniania swoich zadań. Ostatnio Agencja NATO ds. Komunikacji i Informacji (NCIA) ogłosiła plany zainwestowania trzech miliardów euro od teraz do 2019 roku w obronę przestrzeni cybernetycznej i powietrznej oraz obronę przeciwrakietową i zaawansowane oprogramowanie.[a href=https://www.ncia.nato.int/NewsRoom/Pages/160726_Announcement_3billion_investments.aspx][/a]
Wzmocniona interoperacyjność
W Warszawie członkowie NATO podjęli kluczowe kroki w celu ustanowienia i wzmocnienia wysuniętej obecności w Estonii, Litwie, Łotwie i Polsce złożonych wielonarodowych sił opartych na czterech batalionowych grupach bojowych. Wzmocniona interoperacyjność – zdolność do komunikowania, posługiwanie się odpowiednimi standardami NATO i wspólnymi rozwiązaniami technicznymi, ćwiczenia, szkolenie oraz współpraca w formacie koalicji – to klucz do wzmocnienia postawy NATO w zakresie obrony i odstraszania.
Na współczesnym polu walki sieć IT jest podstawą do prowadzenia nowoczesnych działań wojennych łączących zasoby wojskowe, samoloty, czołgi, okręty itp. w nigdy dotąd nieznany sposób. Operacje wojskowe NATO - oraz rozbudowany potencjał wojskowy – stają się coraz bardziej sieciocentryczne. Ta sieć musi być równie – jeżeli nie bardziej – zaawansowana technologicznie, jak wspierany przez nią potencjał, aby zapewnić jego operacyjną skuteczność oraz uzyskać skorelowany efekt taktyczny, operacyjny lub strategiczny. Członkowie NATO śmiało mierzą się tym wyzwaniem i współpracują z przemysłem, aby zamykać wszelkie luki w zakresie interoperacyjności.
Każde kolejne ćwiczenia potwierdziły, że prawdziwym wyzwaniem dla Sojuszu jest umożliwianie i wzmacnianie interoperacyjności pomiędzy jednostkami poszczególnych państw, a strukturą sił NATO. Jak skuteczna byłaby postawa NATO w zakresie odstraszania i obrony, gdyby jej własne filary – Siły Odpowiedzi NATO, wspólny wywiad, obserwacja i rozpoznanie, zdolności w zakresie dowodzenia i kontroli, komponent wsparcia logistycznego działań bojowych, struktura dowodzenia NATO, świadomość strategiczna, wojna hybrydowa, sieciowe i strategiczne systemy łączności – nie były w stanie funkcjonować, jako zintegrowana całość? W gwałtownie zmieniającym się środowisku bezpieczeństwa inwestowanie w IT ma nadrzędne znaczenie w zapewnianiu nieprzerwanej odporności sieci NATO.
W Afganistanie ramię w ramię działało 50 państw wystawiających kontyngenty, co pomogło osiągnąć bezprecedensowy poziom introperacyjności. Rozwijając ten sukces, Sfederalizowana Sieć Misyjna (Federated Mission Networking) pomaga państwom członkowskim i partnerom lepiej komunikować się, szkolić się i działać wspólnie.
Sfederalizowana Sieć Misyjna (FMN) rozwija sukces osiągnięty przez Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF), w ramach których ramię w ramię działało 50 państw wystawiających kontyngenty, co pomogło osiągnąć bezprecedensowy poziom introperacyjności. Stanowi ona silną i możliwą do obrony sieć o podstawowym znaczeniu dla odporności NATO. Zdolność ta będzie wspierać dowodzenie i kontrolę w przyszłych operacjach poprzez udoskonalone współużytkowanie danych. Zapewnia operatywność, elastyczność i skalowalność (możliwość rozbudowy w ramach istniejącej struktury) tak, aby dostosować się do nowych wymogów dowolnego środowiska misji podczas przyszłych operacji NATO, dbając o efektywność kosztową oraz promując maksymalne powtórne użytkowanie dotychczasowych standardów i zdolności. Sieci wspierające przyszłe misje firmowane przez FMN znacząco zmniejszą lukę w zakresie interoperacyjności pomiędzy partnerami w koalicji.
Pomimo napiętych budżetów, istnieją pewne możliwości w ramach tych ograniczeń. Agencja NATO N1S przyczynia się do zachowania i podnoszenia poziomów interoperacyjności uzyskanych w ramach koalicji poprzez płynną integrację z dotychczasowymi zdolnościami NATO, co pozwala uniknąć kosztów ponownego wypracowywania rozwiązań. Silniejsze partnerstwo oraz skuteczne motywowanie we współpracy z przemysłem są kluczem do zapewnienia ciągłego zaangażowania przemysłu w tworzenia rozwiązań umożliwiających interoperacyjność NATO. N1S pomaga państwom zagwarantować interoperacyjność i efektywność kosztową oraz ograniczać skomplikowanie rozwiązań i zapewniać wykorzystanie tej samej platformy IT zarówno podczas ćwiczeń, jak rzeczywistych operacji w terenie.
Odporność poza granicami NATO
W ramach dostosowań politycznych, partnerzy odgrywają zasadniczą rolę w wysiłkach NATO zmierzających do szerzenia stabilności. Działając na rzecz bezpieczeństwa opartego na współpracy, Sojusz ściśle współpracuje z państwami, które nie są jego członkami, aby przezwyciężać zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa w ich pełnym spektrum. Interoperacyjność wpracowana w ramach koalicji ISAF była możliwa dzięki wspólnej platformie IT, która umożliwiła współużytkowanie informacji i danych wywiadowczych przez członków i partnerów Sojuszu, co zapewniło sukces operacyjny. NATO musi być w stanie gwarantować taki sam poziom interoperacyjności we współpracy z partnerami, gdy będzie się mierzyć z nowymi, złożonymi wyzwaniami
Wojna informacyjna trwa 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, co sprawia, że cyberodporność jest niezbędna NATO do wypełniania jego kluczowych zadań.
Ścisła współpraca pomiędzy NATO i państwami partnerskimi ma kluczowe znaczenie dla odporności Sojuszu oraz dla podnoszenia odporności państw partnerskich poprzez budowanie potencjału obronnego. Na przykład natowsko-ukraiński fundusz powierniczy ds. dowodzenia, kontroli, łączności i komputerów (C4) [a href=http://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2016_07/20160627_1607-factsheet-nato-ukraine-support-eng.pdf][/a] pomaga Ukrainie w tworzeniu solidnej infrastruktury IT w celu zapewnienia jej odporności. Ten model współpracy technicznej mógłby być odtwarzany we współpracy z innymi partnerami, którzy w dużym stopniu posługują się radzieckim sprzętem i systemami IT odziedziczonymi po Rosji.
Odporność IT jest niezbędna NATO do wypełniania jego kluczowych zadań, zachowania przewagi technicznej oraz zagwarantowania mu zdolności do funkcjonowania, jako zintegrowana całość w XXI wieku, gdy wojna informacyjna trwa 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Bez nowoczesnej, efektywnej i odpornej infrastruktury IT długoterminowa transformacja Sojuszu pozostaje w sferze dialogu strategicznego i nie jest poparta przez rozwiązania techniczne. NATO musi nieustannie adaptować się i wykazywać się innowacyjnym podejściem, aby zagwarantować sobie zdolność do obrony przed nowymi rodzącymi się zagrożeniami. Wprawdzie pociąga to za sobą koszty, jednak obrona systemu nerwowego Sojuszu nie jest opcją, lecz koniecznością.
Niniejszy tekst jest oparty na dłuższym artykule [a href=http://www.youblisher.com/p/1479189-Vox-Collegii-Vol-XIII/][/a] opublikowanym przez Akademię Obrony NATO (patrz strony 8-15).