Söyleşi

Amiral Stanhope: Ben dönüşümü askeri gücü enetkin ve en hızlı şekilde oluşturabilmek için tüm yeteneklerinentegrasyonunu modern teknoloji ile modern düşünce tarzı iledesteklemek olarak yorumluyorum. Dönüşüm, işleri mümkün olan enakıllı biçimde yapmak demek. Bunu başarmak için elimizdeki heraraçtan yararlanmalıyız. Kavram geliştirilmesi, savunma planlaması,araştırma ve teknolojinin geliştirilmesi, deneyler, alınacakdersler ve eğitim de buna dahil. Bence yeni yetenekleri mümkün olanen kısa zamanda cepheye sürebilmek için yenilikçi düşünme listeninen başında geliyor.

Dönüşümü inceledik; bu konuda başarılı olmak için üç hedefgerektiğine inanıyoruz: kararların daha etkili hale getirilmesi;savaş alanında daha tutarlı bir etki yaratılması; ve müşterekkonuşlanma ve kuvvetlerin idame ettirilebilmesi. Bu hedeflereulaşabilirsek dönüştürülmüş bir kuvvet oluşturmayı başarmış oluruz.Bu hedeflere ulaşabilmek için beş entegre proje timi yarattık(IPT). Bu timler yedi dönüşüm alanını kapsayacak. Bu alanlarEtkili Angajman, Müşterek Manevra, Güçlendirilmiş Sivil-Askerİşbirliği, Enformasyon Üstünlüğü, Bilgisayar Ağıyla DesteklenenYetenekler (ki bazı bakımlardan bütün yaptıklarımızıdestekler), Alan Dışı Operasyonlar, ve EntegreLojistik. Entegre Proje Timleri örgüt yapımızı dikine keserekgerçek bir matriksle yönetilir bir iş yeri haline getiriyor.

Bu temel bir sorun. Önce dönüşüme yatırımyapılabilecek şartları oluşturmak gerekiyor. Bu da artık modernsavaş alanında askeri açıdan önemi olmayan şeylerden vaz geçmeyigerektiriyor. Bu şekilde ülkelerin kuvvetlerinin dönüşümünüsağlayacak yeteneklere yatırım yapabileceklerini umuyoruz. Ancakİttifak’ın yeteneklerindeki açıkları kapatabilmek için kendikaynaklarını bu amaca aktarabilmek konusunda bazı zor kararlarvermeleri gerekiyor. Ülkeler ayrıca belirgin yeteneklerdeuzmanlaşarak da İttifak’ı destekleyebilirler; bu da geliştirmeye veteşvik etmeye çalıştığımız bir diğer konu.

Dönüşümün başarılması için gerekli olanteknolojilerin entegre edilmesi gerçekten zor bir iş. AyrıcaAmerika Birleşik Devletleri bu alanda avantajlı; elindeki çeşitliteknolojileri birleştirerek daha iyi sonuçlar almak Amerika içindaha kolay. ABD elinde zaten mevcut olan teknolojileri “bir arayagetirerek” yetenek çıtasını önemli ölçüde yükseltebiliyor. AvrupaBirliği ve Kanada da bu teknolojilerin birçoğuna sahip; bu nedenleaynı sorunların üstesinden gelebilmeleri ve Amerika’nın amaçladığıdüzeye ulaşabilmeleri gerekir. Gerek ülkeler, gerekse AtlantikOkyanusunun iki yakası arasında teknoloji transferi önemli politiksorunlar arz ediyor. Biz bu süreci kolaylaştırmaya çalışıyoruz.Ancak kaynak konusunu göz ardı edemeyiz, zira Amerika’da savunmayaayrılan para diğer ülkelerdekinden çok dahafazla.

Müttefik Dönüşüm Komutanlığı birçok alanda vebir çok değişik şekilde çeşitli girişimleri ileriye taşımaklameşgul. Örneğin, bugünlerde savunma planlamasını gözden geçirmekleuğraşıyoruz; bu çalışma on yıl ve hatta daha da sonrasınıplanlamamızı gerektiriyor. İttifak’ın geçmişte yaptığı gibi kısavadeye odaklanmak yerine NATO’nun uzun vadedeki yetenekihtiyaçlarını inceliyoruz. NATO’nun gelecekteki Bilgisayar AğınaDayanan Yetenekler konusundaki ihtiyaçlarının belirlenmesine temelteşkil edecek olan bir NATO’nun Bilgisayar Ağına Dayanan Yetenekİhtiyaçları belgesi hazırladık. Bu belge İttifak’ın bu türyeteneklere sahip olabilmek için yerine getirmesi gereken şartlarıbelirliyor. Burada önemli olan mevcut sistemleri kullanabilmek veyeniden büyük bir yatırım yapmadan bir bilgisayar ağınabağlanabilmek. NATO Bilgisayar Ağına Dayanan Yetenekler konusunungelecekte yetenek geliştirme açısından çok önemli olduğunudüşünüyoruz. Bilgisayar ağına yatırım yapabilirseniz daha azmasrafla daha çok şey yapmak mümkün olacaktır.

Ayrıca denemeler de yapıyoruz. Bunlar arasında örneğin NATO’nunAfganistan’daki dost kuvvetleri izleme sistemi de var. Durumun dahaiyi değerlendirilmesini sağlayan ve dost taraftan ateş açılmasıolaylarını önemli ölçüde azaltan bu izleme sistemi, denemesafhasını aşarak operasyonların bir şartı haline geldi. Ayrıcalojistik izleme konusunu da ele aldık. Karar mekanizmalarınaistihbaratı daha hızlı, daha tutarlı biçimde ve daha entegre olaraknasıl ulaştırabileceğimiz konusunda çalışmalar yaptık.

Eğitim konusunda ise, Norveç’in Stavanger kentindeki Müşterek HarpMerkezi’nin kurulması personelimize operasyon düzeyinde eğitimverebilme yeteneğimizi büyük ölçüde arttırdı. Bu İttifak için yenibir girişim. Hatta bu eğitim sürecinde değişik alanlardakiuzmanların bilgilerinden yararlanabilmek için bir “danışman” ağıoluşturduk. “Alınan dersler” sürecini daha güçlü hale getirdik veNATO’nun Yetenek Paketleri geliştirme metotlarını iyileştirdik. Biryetenek paketinin hazırlanması iki yıldan fazla sürüyordu. Busüreci geliştirdik ve hızlandırdık. Tüm mevcut projeleriinceleyerek hangi tarihte kabul edildiklerine bakmaksızın bunların2005 yılı ve daha sonrasında NATO için önemli olup olmadıklarınıbelirliyoruz. Ayrıca Ulusal Mükemmellik Merkezleri oluşturmaküzerinde çalışıyoruz.

Ayrıca kavramlar üzerinde de hayli çalışma yaptık. MüttefikHarekat Komutanlığı ile birlikte dönüşüm sorunlarını ele alanStratejik Vizyon başlıklı bir belge hazırladık. AyrıcaMüttefiklerin Gelecekteki Müşterek Operasyon Kavramıbaşlıklı bir izleme belgesi üzerinde çalışıyoruz. Bu belgeStratejik Vizyon belgesine dayanıyor ve Müttefiklerinoperasyonlara nasıl daha fazla odaklanabileceklerini inceliyor.Sanayi ile bağlantılar kurduk; böylece sanayinin elindekiyeteneklerden destek alarak dönüşümü daha da ileriye taşıyabiliriz.Iraklı subayların operasyonel düzeyde eğitimini üstlendik. MüttefikDönüşüm Komutanlığı kurulduğu zaman bu konu hiç kimsenin aklınagelmemişti. Gelecek operasyonlarla ilgili daha etkili bir planlamayapılabilmesi için çalışmalar yaptık. Bu konuda askeri ve sivil tümdestekleri kullanarak istenen stratejik sonuç veya “etkiyi”yaratmayı amaçlıyoruz.

Müttefik Dönüşüm Komutanlığı’nın NATO’nun dönüşümü üzerindegiderek daha dinamik bir etkisi oluyor. Kaydedilen ilerlemenin hızıve derinliği etkileyici; geleceğe çok daha hazırlıklı bir NATOoluşturmaya çalışıyoruz. Çok yol kat ettik, fakat daha yapılacakçok iş olduğunun da bilincindeyim. Komutanlığımızın adında“dönüşüm” sözcüğü olduğu sürece bu süreç devam edecek.

Çok ilerleme kaydedildi, fakat kadrolarımıztamamen dolu olsaydı daha pek çok şey yapılabilirdi. Daha değilulaşmayı amaçladığımız operasyonel düzeye, henüz başlangıç düzeyinedahi ulaşabilmiş değiliz. Sonuç olarak, personel düzeyimiz henüzyapmak istediğimiz, veya yapmak zorunda olduğumuz işleriyapabilmemiz için yeterli değil. Ayrıca Ortaklarla çalışma konusuda personel eksikliğinden çok daha fazla etkilenen bir alan.Bununla beraber Ortak ülkelerin savunma planlamalarına ve buülkelerin kendi ihtiyaçlarına göre hazırlanmış eğitim programlarınıgeliştirmelerine önemli ölçüde katkıda bulunduğumuzainanıyoruz.

Bunu özellikle birbiriyle yakından bağlantılı iki aracı kullanarakyapıyoruz: BİO Planlama ve Gözden Geçirme Süreci (PARP) veİşbirliği Programı. PARP çerçevesinde, aynı üye ülkelere yaptığımızgibi Ortakların da savunma planlamalarına yardımcı oluyoruz; yanihem siyasi hem de askeri alanda yapabilecekleri savunmareformlarını belirliyoruz. Aynı zamanda, askeri yapı veyeteneklerinde dönüşümü sağlayabilmek için de Ortaklık Hedefleri’niinceliyoruz. İşbirliği Programı dahilinde de Ortakların İttifaküyesi olmalarına yardımcı olacak kurslar, eğitim programları, veseminerler gibi çeşitli etkinlikler düzenliyoruz.

Bu ikisi arasında fazla bir bağlantı yok;şöyle ki, Oberrammergau’daki NATO Okulu ve Roma’daki NATO SavunmaKoleji büyük gruplar halindeki öğrencilere bireysel olarak çeşitlidisiplinlerde eğitim veriyor. Bunun aksine, Stavanger’deki MüşterekHarp Merkezi operasyonel düzeyde, ve ekiplerin eğitimi üzerindeodaklanıyor. NATO geleneksel olarak ülkelerin yeteneklerinigeliştirmeleri için İttifak içinde toplu olarak yapılantatbikatlara hayli zaman ayırmışsa da, pek eğitim vermemiştir. Bizhiçbir zaman komuta ve kontrol unsurunu bir araya getirip harekatalanına göndermeden önce operasyonel düzeyde eğitim vermedik. İşteMüşterek Harp Merkezi’nin üstlendiği özel görev budur.Afganistan’daki ISAF misyonunun son üç komutanını bu şekildeyetiştirdik. Bu komutanlar kendi karargahlarını Stavanger’egetirdiler ve misyona hazırlanmak için iki haftalık yoğun bireğitim gördüler.

NATO Mukabele Gücü komutanları ve timleri de Stavanger’e gelerekgelecekteki misyonlarına hazırlanmak için yoğun bir paket eğitimprogramına katıldılar. Bu yeni bir program. Gerçekten de MüşterekHarp Merkezi’nin Müttefik Dönüşüm Komutanlığı’nın en mükemmel eseriolduğunu söyleyebilirim. Müşterek Harp Merkezi çatışma ve işbirliğianalizi gibi bazı deneme çalışmalarından da sorumlu. Bu dakomutanları ve karargahlarını belirli bir çatışmanın başoyuncularıyla yürütecekleri görüşmelere nasıl daha iyihazırlayabileceğimizi öğrenebilmemiz için incelediğimiz konulardanbiri.

Bydgoszcz, Polonya’daki Müşterek Kuvvet Eğitim Merkezi henüzbaşlangıç aşamasında. Polonya toprakları üzerinde bir NATOKarargahı kurulması konusunda Polonya ile yapılan görüşmeler dahayeni tamamlandı. Bu Merkez esas olarak gelecekte her üç kuvvete aitunsurların müşterek operasyon alanına hazırlanabilmeleri için unsurdüzeyinde eğitim verebilmemizi sağlayacak.

Alınan Dersler Müşterek Analiz Merkezikonuları belirlemenin ötesine geçmeli ve harekat alanlarındaöğrenilenleri hızla özümseyip daha operasyon sürerkenyeteneklerimizi geliştirmemizi sağlayabilmeli. Geçmişte NATOtatbikatlar düzenler, bu tatbikatlardan öğrenilenlere bakar, geridönüp bunları inceler, ilginç raporlar yazar ve tatbikattan iki yılkadar sonra da bir sonuç üretirdi. Bugün bizim istediğimiz budeğil. Öğrenilenleri gerçek operasyonlara büyük bir hızlayansıtabilmeli ve aynı zamanda eğitim ve öğretim kurumlarımızaaktarabilmeliyiz.

Halen Afganistan’da ve Irak’ta konuşlanmış olan Alınan DerslerMüşterek Analiz Merkezi üyeleri var, ve bunlar bukonuşlandırmaların yarattığı sorunları inceliyorlar. NATO sadeceiki yıl önce alanı dışında konuşlanmaya başladığı için, henüzöğrenilecek çok şey var. Kuvvet oluşturma ve stratejik ikmalkonuları bunlardan sadece ikisi.

Müttefik Dönüşüm Komutanlığı olarak bizIraklı öğrencilerin yurt dışındaki eğitiminden sorumluyuz. Kasımayında Stavanger’deki Müşterek Harp Merkezi’nde, Aralık ayında daOberammergau’daki NATO Okulunda eğitim programları düzenledik vekoordine ettik. Böylece 22 kadar kıdemli öğrenci daha şimdideneğitim almış bulunuyor. Stavanger’deki kurs generallerin Batıyapıları içinde ve Batı normları doğrultusunda operasyonlarınınasıl yürütecekleri konusunda üst düzeyli eğitim sundu. Şubat veMayıs ayları arasında 120 kadar daha öğrencinin Müşterek HarpMerkezi’ne ve NATO Okuluna gelmesini bekliyoruz. Bu arada başkaöğrenciler de İtalya ve diğer ülkelerin düzenlediği kurslara devamedecekler.

Bu süreç bizim umduğumuzdan daha yavaş ilerliyor; bu da kısmenIrak Savunma Bakanlığı’nın haklı olarak diğer konular üzerindeodaklanmasından kaynaklanıyor. Bu kadar kısa bir süre içinde çoksayıda üst düzeyli görevliyi eğitime yollamak kolay değil. Irak’taseçimler yapılıp bittiğine göre artık daha çok sayıda öğrencigönderilebileceğini umuyoruz. Bir başka sorun da dil sorunu. Biröğrenciyi bir haftalık bir kurs için NATO Okuluna yollayacaksanıztercüman kullanılması makul olabilir. Ama öğrenci Roma’daki NATOSavunma Koleji’nde altı aylık karargah eğitim kursu gibi uzunsüreli bir kursa katılacaksa, o zaman kurstan yararlanabilmesi içingerekli dil becerisine sahip olması gerekir.

Biz gelecekteki tüm Mükemmellik Merkezlerininkoordinasyonundan sorumluyuz. Halen belirli uzmanlık alanlarındaeğitim merkezlerine sahip olan çok sayıda ülke ile bunlarınMükemmellik Merkezi sayılmaları konusunu görüşüyoruz. Bugüne kadarsadece bir teklif kabul edilebildi ve bir anlaşmayla resmenMükemmellik Merkezi olarak tanınabildi: Kalkar, Almanya’dakiMüşterek Hava Gücü Yeterlik Merkezi. Bu merkez müşterek hava gücükonusunda çeşitli beceriler üretiyor. Bundan sonraki ise büyükolasılıkla ABD’nin önerisi üzerine bir Deniz MükemmellikMerkezi’nin bir Birleşik Müşterek Operasyonu olacak.

Halen birçok potansiyel Mükemmellik Merkezi ile görüşmelerdebulunuyoruz. Örneğin, Türkiye’de bir Terörizme Karşı SavunmaMükemmellik Merkezi ile bir Hava Taktik Eğitim Sahası’nıinceliyoruz. Estonya’da bir Siber Savunma Mükemmellik Merkeziniinceliyoruz. Sivil-Asker İşbirliği (CIMIC) Kuzey Grubu içindepotansiyel bir Sivil-Asker İşbirliği Mükemmellik Merkeziniaraştırıyoruz; bu, çeşitli uluslar tarafından finanse edilen birkuruluş. Çek Cumhuriyeti’nde bir Nükleer, Biyolojik ve KimyasalSavunma Mükemmellik Merkezi’ni, İtalya’da polis operasyonları içinbir Mükemmellik Merkezi’ni inceliyoruz. Bunların hepsi ülkelerineğitim amacıyla NATO ile bağlantısı olmasını istedikleri, veNATO’nun tamamıyla kullanabileceği yetkinlik alanlarının örnekleri.Açıkça söylemek gerekirse, bunları mümkün olan en kısa zamandaişler hale getirmek istiyoruz; ancak önce bu Merkezlerin çalışmaşartlarının netliğe kavuşması gerekiyor.

Askeri alandaki ilerlemeler planlandığı gibiyürüyor, ancak sorunlarla da karşılaşıyoruz ve bunların bir kısmıMüttefik Harekat Komutanlığı, bir kısmı da Müttefik DönüşümKomutanlığı tarafından ele alınıyor. Müttefik Harekat Komutanlığı,NATO Mukabele Gücü’nün önümüzdeki yıl amaçlanan operasyonelyeteneğe sahip olabilmesi için kısa vadede ihtiyaç duyulan yetenekve zorunluluklar üzerinde çalışıyor. Biz ise Müttefik DönüşümKomutanlığı olarak NATO Mukabele Gücü’nün ulaşacağı yetenekdüzeyinin uzun vadede sürekli olarak artmasını sağlama konusundaçalışıyoruz.

Yakın vadedeki sorunlarla ilgili olarak Stavanger’de AlliedReach 2005 tatbikatını tamamladık. Bu tatbikatta ikikomutanlık da henüz ele alınmamış olan stratejik konular üzerindeodaklandılar. Çokulusluluk mu askeri etkinlik mi konusunaeğiliyoruz. NMG içinde genel askeri yeteneklerden ödün vermedençokulusluluğu hangi seviyeye kadar indirebilirsiniz? Mevcutsüreçlerin NMG’nün temeli olan 5-20 günde hazır olma profilinisağlayabilecek ön planlamayı nasıl garanti edeceğini inceliyoruz.Entegre lojistik üzerinde çalışıyoruz: her ülkenin kendi lojistikdesteğinden sorumlu olduğu eski NATO yapılarından kendimizi nasılsoyutlayıp NMG’ne daha basit, daha akıllıca destek sağlamak içinlojistiğin tümünü nasıl entegre edebileceğimizi inceliyoruz. Ayrıcaistihbarat paylaşımı ve bilgi yönetimi üzerinde çalışıyoruz. Bunlarzor alanlar, ve NMG’nün görevlendirildiği herhangi bir krizle veyaoperasyonla etkili biçimde başa çıkabilmemiz için bu konulardaİttifak çapında şeffaflık gerekiyor. Aynı zamanda komuta ve kontrolunsuru, ülkeler ile NATO arasında otorite transferi, ve özelliklede yanlış anlamaların etkisini azaltma gibi konular üzerindeçalışıyoruz.

NMG’nün müştereken finanse edilmesi de önemli bir konu. Bu konuaskeri komutanlıklardan ziyade NATO Karargahının işi olsa da,NMG’ne katılmak pahalı bir iş olduğu için bizim için de önemli birmesele. Açıkçası, ülkeler hem gönüllü olarak kuvvet tahsis ederek,hem de bu kuvvetlerin desteklenmesini ve tatbikatlarını finanseederek iki kere ödeme yapıyor olmak istemiyorlar.